Waarom er nu een nieuw politiek verhaal nodig is
Storytelling in de coronacrisis.
De wereld is in de ban van het coronavirus; COVID-19 heeft een impact op een ieder of het nu fysiek, psychisch, economisch of sociaal is. Er behoefte aan rust, goede informatie, duidelijkheid en inleving. Er is behoefte aan een verhaal van herkenning, van troost en hoop.Een gedeeld verhaal. Storytelling optima forma.
Tijd voor een nieuw verhaal
Uit onderzoek blijkt dat verhalen een krachtig cognitief hulpmiddel zijn. Verhalen zijn onder andere fundamenteel voor ons geheugen, om ons te uiten of voor de rechtvaardiging van ons doen en laten.[i] Hoogleraar politicologie Fredrick Mayer stelt dat de mens verhalen gebruiken om uit te leggen waarom bepaalde dingen gebeuren; om grip te krijgen op de wat er gebeurt. Meestal weerspiegelen de personen, gebeurtenissen en verbanden in onze verhalen onze eerdere ervaringen; hiermee wordt het nieuwe genormaliseerd tot hoe ‘dingen in het algemeen gebeuren’.[ii] Vaste rites en routines worden gebruikt om het algemene wereldbeeld uit te leggen en te bevestigen. Maar wat als de dagelijkse wereld niet meer zo alledaags is? De uitbraak van het coronavirus heeft er voor gezorgd dat onze dagelijkse routine is verstoord. Het is nu tijd voor een nieuw verhaal, eentje die wel uitleg en steun biedt.
De juiste feiten
Voor dat nieuwe verhaal wordt gekeken naar de politiek en kennisinstituten als het RIVM die met feiten grip lijken te hebben en vooral de kaders stellen van ons dagelijks leven. Juist in tijden van onzekerheid bieden feiten de rode draad waarlangs verhalen worden verteld. De feiten staan centraal in alle vormen van (politieke) communicatie. Wanneer verkeerde informatie wordt gedeeld of informatie wordt tegengesproken door andere (betrouwbare) bronnen, wordt de paniek groter: wat is nu waar? Verschillende onderzoekers die zich hebben verdiept in politieke communicatie, stellen dat bij een (politieke) keuze een kosten-batenanalyse wordt gemaakt waarbij het speculeren over toekomstige effecten centraal staat. Zo ontstaat er enige grip op de werkelijkheid. Maar dan zijn wel de juiste feiten nodig[iii]. Dus een Donald Trump die tijdens een interview aangeeft dat er meer dan genoeg corona-testen zijn voor iedereen, terwijl artsen dit aan alle kanten tegenspreken, is niet helpend[iv].
De vraag om menselijkheid
Maar naast feiten, is er in deze tijd ook iets anders belangrijk: herkenning. En daarvoor worden emoties gebruikt in verhalen; we delen onze gevoelens en roepen emoties van anderen op. Psycholoog Theodore Sarbin benadrukt dat verhalen van invloed zijn op hoe we onze emoties verwerken[v]. Bovendien beargumenteert politicoloog Heather Yates dat gevoelens een potentieel nuttige rol spelen bij het beoordelen van (politieke) beslissingen, zeker wanneer we worden geconfronteerd met overweldigende hoeveelheden informatie. Individuen vertrouwen immers op hun gevoelens om betekenis te geven aan politieke situaties, om zich door conflicterende verhalen te navigeren en om de impact van beleid te interpreteren. Daarbij komt dat uit onderzoek ook blijkt dat negatieve emoties zoals angst, boosheid of woede er voor zorgen dat mensen beter in staat zijn om tot actie over te gaan óf om meer actie van de politiek te vragen[vi]. Aan de andere kant zijn positieve emoties van hoop en trots ontwapenend en stellen ze mensen in staat actie te ondernemen en de toekomst positief te beïnvloeden[vii]. De emotie van minister Hugo de Jonge zet ons hoofd aan het werk. Zijn uitroep: “Ik weet echt niet onder welke steen je gelegen hebt als je niet doorhebt, inmiddels, dat dit een buitengewoon ernstig virus is”, verklapt de (negatieve) emoties van boosheid en woede. Het roept mensen op om verantwoordelijkheid te nemen. Zijn emoties versterkten feiten. Maar eveneens de dankbaarheid die Mark Rutte blijft uitspreken naar de helden van de zorg, brengt het positieve gevoel van hoop en trots. Het zorgt ervoor dat zijn oproep om je aan de richtlijnen te houden beter gehoord wordt; men voelt zich eerder geroepen om bij te dragen. De emoties die in het verhaal worden gebracht, maken de feiten duidelijk en het verhaal sterk.
De kernelementen van storytelling om de nieuwe werkelijkheid uitleggen en verklaren zijn in deze tijd niet anders. Maar elk element ligt wellicht nog meer onder een vergrootglas dan daarvoor. De ogen zijn gericht op de politiek en de kennisinstituten om in deze tijd het verhaal te vertellen met oog voor elke dagelijkse verandering.
Bente van Oort studeert politicologie en schreef haar scriptie over hoe feiten zich verhouden tot emoties in storytelling. Marielle van Oort is senior public affairs adviseur en directeur van de Public Affairs Academie.
Bronnen
[i] Bartlett, Frederic C. (1932). Remembering: A Study in Experimental and Social Psychology. Cambridge, UK: Cambridge University Press.; Shore, B. (1996). Culture in Mind: Cognition, Culture and the Problem of Meaning. Oxford, UK: Oxford University Press.; Thorndyke, Perry W. (1977). Cognitive structures in comprehension and memory of narrative discourse. Cognitive Psychology, 9(1), 77–110.; Rumelhart, David E. (1975). Notes on a schema for stories. In Daniel G. Bobrow & Allan Collins (Eds.), Representing and Understanding (pp. 211–235). New York, NY: Academic Press.
[ii] Mayer, F. W. (2014). Narrative politics: Stories and collective action. Oxford University Press, USA.
[iii] Lowi, T. J., & Simon, H. A. (1992). Lowi and simon on political science, public administration, rationality and public choice. Journal of Public Administration Research and Theory: J-PART, 2(2), 105-112.
[iv] CNBC Television on Youtube: President Trump visits CDC in Atlanta after coronavirus scare (3/6/2020) via https://www.youtube.com/watch?v=yxoPQMauQTs.
[v] Sarbin, Theodore R. (2001). Embodiment and the narrative structure of emotional life. Narrative Inquiry, 11, 217–225.
[vi] Jasper, James M. (2006). Getting Your Way: Strategic Dilemmas in the Real World. Chicago, IL: University of Chicago.
[vii] Ben-ze’ve, Aaron. (2000). The subtlety of emotions. Cambridge: MIT Press.