Van Heinde en Verre: Notities van een terugkomer #31
Een kleine gebeurtenis voor de mensheid, een bijzonder moment voor de terugkomer. Toen ik een aantal dagen geleden ’s ochtends de gordijnen opende, zag ik in het zwart van de vroege herfstochtend het wit van de sneeuw. Toegegeven, het was natte sneeuw, dus bepaald geen ‘dik pak’. Maar toch. Een dag later was er zelfs genoeg gevallen om een sneeuwbal te kunnen maken. Voor mij was het allemaal lang geleden.
Dat er plekken in Afrika zijn waar je soms kunt skieën, is mogelijk bij niet veel Nederlanders bekend. Ooit was ik in Johannesburg, de grootste stad van Zuid-Afrika, toen ook daar een soort perzikhuidje van sneeuw over straten en daken kwam te liggen. Voor een paar uurtjes slechts, maar minder vreemd dan mogelijk gedacht. Het was immers juli, en dus winter in het zuidelijk halfrond. De staalblauwe lucht boven ‘Jozi’ maakte heel veel goed.
Strooizout
In Nederland, ik weet het, valt tegenwoordig ook niet al te veel stevige sneeuw meer. Jammer wel, al was het slechts omdat ik nog weleens een strooiwagen in de weer zou willen zien met zout dat, echt waar, in het tropische Bonaire is gewonnen. Dat zout werd trouwens op het Benedenwindse eiland ook wel ‘de witte hel’ genoemd, vanwege de erbarmelijke werkomstandigheden voor de slaafgemaakten in de zoutpannen.
U merkt het, zelfs aan iets dat associaties oproept met ‘onschuldig’ en ‘ongeschonden’ kleeft vaak een historisch druppeltje bloed. Betekent dat dan dat je er niet van kunt genieten? Natuurlijk kun je dat. Aan sneeuw kleven voor mij ook talrijke vreugdevolle herinneringen. Die kwamen weer naar boven op de ochtend dat ik de gordijnen opzijschoof en die breekbare witte wereld in ogenschouw nam.
Ik keek niet alleen naar de besneeuwde straat en auto’s voor mijn deur, ik keek ook naar mijn jongere zelf. In mijn gedachten sneeuwde het niet alleen, maar vroor het ook. Op straat voor mijn ouderlijk huis was ik druk bezig een glijbaan te maken. Het ijs was spiegelglad en leek mij zwart, en ik was gelukkig. Met tegenzin liet ik me door mijn moeder naar binnen roepen om op tijd naar bed te gaan.
Schermtijd
Dat schier eindeloze buitenspelen, ook bij vrieskou, hoe normaal is dat voor kinderen tegenwoordig nog? Wij hadden binnen, thuis, natuurlijk niet veel meer dan één zender op de zwartwit-televisie. Waarmee het begrip ‘schermtijd’ weinig voorstelde. Maar laat ik vooral niet de indruk wekken dat vroeger alles beter was. Het was anders. Ik ben ervan overtuigd dat kindergeluk op heel veel verschillende manieren te vinden is.
Bijvoorbeeld, zo lijkt me, omdat het recht van kinderen op privacy veel beter is gewaarborgd, tot vreugde vooral van menige puber. ‘Het internet lag er laatst uit,’ schreef iemand op social media. ‘Onze dochter kwam daarop haar kamer uit. Wat is ze gegroeid.’
Het maakt niet per se uit of je een glijbaantje maakt in een bevroren straat, of een TikTok-filmpje met je vriendinnen. Om je gelukkig te kunnen voelen, is een bepaalde activiteit van belang, plus de zekerheid dat als iets fout dreigt te gaan, een kind kan rekenen op bescherming van een ouder iemand. Bieden wij de kinderen in onze wereld voldoende bescherming, niet alleen voor nu, maar ook voor hun toekomst?
Soms is het geoorloofd een retorische vraag te stellen.
Kees Broere
