Van Heinde en Verre: Notities van een terugkomer #2
Pas op met ‘kakkerlakken’. En nee, ik heb het niet over die nuttige insecten die veel mensen eng of smerig vinden. Had ik die beestjes bedoeld, dan had ik kakkerlakken geschreven. Het gaat mij hier om het gebruik van een woord. Om ‘kakkerlakken’ dus.
Een Nederlands politicus liet onlangs weten dat hij ‘de groeiende asielstroom’ niet meer kan aanzien. Hij is bezorgd over een ‘propvol’ Nederland, waar dorpen en steden ‘bezet gebied’ lijken en ‘overal’ asielzoekerscentra staan. Het zijn grote woorden, maar in een voor hem consequent betoog.
Ruim twee jaar eerder had hij het over ‘gelukszoekers’. Daarmee doelde hij met name op asielzoekers uit islamitische landen. Die mensen, aldus de Nederlandse politicus, ‘vreten ons land kaal’. Een verwijzing, zo neem ik aan, naar sprinkhanen, en niet naar mensen.
Inyenzi
Ondertussen werd afgelopen week in Rwanda herdacht dat 30 jaar eerder een genocide was begonnen die in zo’n honderd dagen tijd het leven kostte aan misschien wel 800 duizend mensen. Die volkerenmoord, een van de grotere uit de geschiedenis, heeft in het kleine Afrikaanse land natuurlijk voor enorme trauma’s gezorgd. In de twee jaar waarin ik er zelf woonde, tussen 1998 en 2000, heb ik daarvan het nodige meegekregen.
De genocide in Rwanda was niet enkel een volkerenmoord die Hutu’s pleegden op voornamelijk Tutsi’s. Het was ook een slachtpartij van mensen die, met een kapmes als bruut maar gruwelijk effectief wapen, het opnamen tegen mensen die hun dorpsgenoten, collega’s op het werk, of zelfs aangetrouwde familieleden waren. Tegen medemensen dus.
Hoe kon dit? Om de even simpele als onthutsende reden dat de moordenaars hun slachtoffers niet meer als medemensen zagen. De dehumanisering van hun ‘buren’ werd gestimuleerd door een Hutu-regime, dat in steeds ophitsendere mediaboodschappen over Tutsi’s sprak als inyenzi. En ja, dat is Rwandees voor: kakkerlakken.
Behoorlijk dom en potentieel gevaarlijk
Toegegeven, een sprinkhaan is geen kakkerlak. Maar voor beide geldt natuurlijk dat het beesten zijn, nare dieren misschien wel – en in elk geval geen mensen. ‘Dat moet snel stoppen,’ schreef de politicus recentelijk over mensen die hij klaarblijkelijk niet als volwaardige mensen ziet.
Dat is behoorlijk dom. Het is ook potentieel gevaarlijk. Als voormalige expat (maar noemt u mij gerust ‘gelukszoeker’, want dat was en ben ik ook) houd ik mij al zo’n 15 jaar intensief met migratie bezig. Ik heb in die tijd ook kennisgemaakt met een wetenschapper, Hein de Haas, die vrijwel alles over dit onderwerp weet.
De Haas’ jongste boek heet ‘Hoe migratie echt werkt’. Het is een nuchter en met talloze feiten gestaafd betoog. Elk lid van de Eerste en Tweede Kamer zou zich verplicht moeten voelen het te lezen, en dan vooral zij die blijven weigeren om onderscheid te maken tussen migranten en asielzoekers.
Het komt sommige Kamerleden natuurlijk niet van pas om een boek als dat van Hein de Haas te lezen en mede op basis daarvan hun politieke mening bij te stellen. Dat is behoorlijk dom, maar het mag. Maar het afgeven van mediaboodschappen waarin mensen in onmenselijke termen worden weggezet, is niet alleen dom, het is ook verwerpelijk en potentieel gevaarlijk.
Oppassen dus, met ‘kakkerlakken’.
