Val kabinet Rutte IV
Het beloven interessante verkiezingen te worden. Niet alleen omdat verschillende partijen op zoek gaan naar een nieuwe lijsttrekker maar ook omdat de tijd beperkt is om tot nieuwe dan wel aangepaste partijprogramma’s te komen. Dat kan een nieuw tijdperk inluiden. Hopelijk gaat het tijdens de verkiezingstijd dan meer over de aanpak van de uitdagingen waar we in Nederland voor staan en niet over de poppetjes. Zodat de stemgerechtigde een goede afweging op inhoud kan maken en zijn stem geeft aan die partij waarin hij inhoudelijk het meeste vertrouwen in heeft.
Vragen
Toch roept de val van het Kabinet Rutte IV vragen op. Is het alleen een gevolg van de interne verdeeldheid van de coalitiepartners? Of op een hoger aggregatieniveau een gevolg van de uitholling van stabiliteit en de representativiteit van onze democratie? En zou dat anders zijn als de stem van degene die niet of onvoldoende gehoord worden zich meer vertegenwoordigd voelen door de politieke partijen?
Nieuw politiek elan?
De toenemende polarisatie betekent een grote verantwoordelijkheid voor politieke partijen. In de verkiezingsprogramma’s is het noodzakelijk dat de stem van de onvoldoende gehoorde zodanig wordt opgenomen zodat een inclusieve en representatieve democratie geborgd wordt. Dat betekent luisteren naar en begrijpen van de uitdagingen waarmee verschillende groepen in de samenleving te maken hebben, en vervolgens beleid ontwikkelen dat hierop inspeelt. Het gaat daarbij niet alleen om het betrekken van mensen bij het politieke proces, maar ook op het creëren van gelijke kansen en het aanpakken van sociale onrechtvaardigheid.
De vraag is in hoeverre in zo’n korte tijd tot de verkiezingen representativiteit in de verkiezingsprogramma’s aan de orde kan komen. Door die beperkte tijd lijkt het bijna vanzelfsprekend dat partijen nieuwe vormen gaan gebruiken om de stem van de kiezer te kunnen betrekken bij het opstellen van het verkiezingsprogramma. Gaan ze echt in gesprek de komende weken en hebben ze geleerd van de lessen uit de recente Provinciale Staten verkiezingen? Ook essentieel wordt dat vooraf wordt aangegeven of men bereid is verantwoordelijkheid te nemen en de juiste informatie geeft zodat de kiezer echt een afgewogen keuze kan maken. De (nieuwe) partijleiders zorgen dan voor nieuw politiek en democratisch elan, waardoor het sociaal contract echt vorm krijgt.