Rutger Bregman zet het positieve mensbeeld centraal
Misschien wel één van de verrassendste boeken van 2019. Rutger Bregman laat in zijn boek De meeste mensen deugen ons kennismaken met een ander, positief mensbeeld. Al eeuwen lijkt de westerse cultuur doordrongen van het geloof in de verdorvenheid van de mens, maar Bregman schrijft een ander verhaal.
Hebben we een eenzijdige fixatie op slecht nieuws? Voortdurend wordt onze aandacht getrokken door een stroom van negatieve berichten over fraude, misdaden, politieke spelletjes en ongelukken, waar de media graag op ingaan en wat voor Den Haag vooral om nog meer regels en waarborgen vraagt. Maar het nieuws gaat over de uitzonderingen en niet over de regel, aldus Bregman. Bregman pleit voor een nieuw realisme. Beruchte experimenten van een halve eeuw geleden, in de toen nog jonge sociale psychologie relativeert hij overtuigend. Naarmate je het boek leest, voel je je meegetrokken in een optimistisch mensbeeld.
Ontregelen
Bregman gaat op bezoek bij Jos de Blok, de man achter Buurtzorg, waar zorg wordt verleend met minder beklemmende regeltjes en een organisatie is opgebouwd zonder managementslaag. Hij laat zich in Roermond informeren over het succes van een school zonder lokalen, zonder huiswerk, zonder vakken, zonder cijfers en zonder klassen, waar de kinderen de baas zijn. De hamvraag is steeds: durven we te geloven in minder regels en meer eigen regie? Optimisme of reguleren omdat de mens dit nodig heeft?
Politiek
Bregman wijdt een hoofdstuk aan Mandela, die met zijn charme een van zijn meest geharnaste tegenstanders – Constand Viljoen – weet te overtuigen. Zijn geheim? Hij maakt contact, opereert vanuit vertrouwen en kiest ervoor het goede te zien in ieder mens. Het zijn bekende verhalen, maar als je het in de setting van Bregmans boek leest, vraag je je toch af waarom we ons daar niet méér door laten leiden. Daarmee is het boek van Bregman ook politiek, en je zou willen dat hij met name die politieke dimensie verder had uitgewerkt. Het vraagt bijna om een vervolg!