Recensie | Democratie voor iedereen
Het is momenteel redelijk stil rond de formatie van het nieuwe kabinet. Rutte en Kaag moeten met elkaar een begin van een regeerakkoord schrijven, om zo hopelijk de impasse te doorbreken die er ligt in de formatie. Een nieuw kabinet moet het liefst de meerderheid van de Nederlanders vertegenwoordigen en ook nog eens recht doen aan de verkiezingsuitslag. Ondertussen klinkt bij sommige partijen al de roep om nieuwe verkiezingen. Over verkiezingen en vertegenwoordiging, en hoe we deze zaken zouden moeten aanpassen, schreef Hans Hagen onlangs het boek ‘Democratie voor iedereen’.
In het boek wordt toegewerkt naar een voorstel van Hagen voor een nieuwe vorm van een stelsel van vertegenwoordiging. Voor de auteur daar aan begint wordt eerst ingegaan op het beschrijven van de huidige status van de democratie in Nederland en op andere plekken op de wereld. Hierbij blijft de auteur niet alleen in het heden, maar kijkt hij ook terug, om te zien hoe we in de huidige situatie zijn beland.
Na de beschrijving van de democratie volgt een reeks met voorstellen die de afgelopen jaren gedaan zijn om de democratie te verbeteren. Bekende voorstellen zijn bijvoorbeeld die van Maurice de Hond uit 2003, en van de Belg David van Reybrouck. Voor wie een overzichtelijke weergave zoekt van deze en meer voorstellen is het boek aan te raden; de auteur behandelt de voorstellen systematisch en zet uiteindelijk uiteen wat ze gemeen hebben en waarin ze verschillen. In het voorstel van de auteur zelf zijn sommige elementen uit de andere voorstellen ook terug te herkennen.
Het rapport van de staatscommissie Parlementair Stelsel kan natuurlijk niet ontbreken in een bespreking van adviezen over de staat van de democratie; dit wordt dan ook behandeld in het vijfde hoofdstuk. De auteur zet uiteen hoe het kabinet destijds reageerde op het rapport, en behandelt enkele reactie uit de samenleving, maar trekt zelf nog geen oordeel.
Aan het eind van het boek zet Hagen zijn eigen voorstel voor aanpassingen aan het kiesstelsel op een rij. Hij pleit onder meer voor een combinatie van stemmen en loten, een gekozen premier die een nieuw kabinet vormt en een eind aan het fenomeen ‘zetelroven’. Daarnaast komt hij met voorstellen over de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen en het bindend correctief referendum. Niet alle voorstellen die gedaan worden zijn daarmee nieuw, maar de samenstelling die gemaakt wordt in het boek wel.
Mocht je deze zomer nog een toegankelijk boek zoeken over de staat van de democratie, dan is ‘Democratie voor iedereen’ een leuk boek voor je. Het is vlot geschreven, en de auteur weet goed samen te vatten wat recente voorstellen en rapporten over de democratie inhouden. Bovendien geven de voorstellen die hij zelf doet een mooie overdenking over wat er zou kunnen veranderen aan onze democratie.
Over de auteur
Hans Hagen was een wetenschapper, die onderzoek deed naar o.a. het raakvlak tussen economie en de gezondheidszorg. Na zijn werk in de wetenschap werd hij bestuurder bij meerdere zorginstellingen. Hij publiceerde o.a. over de economie van de gezondheidszorg, de welvaartstheorie en diverse maatschappelijke onderwerpen.