Recensie | Democratie, de macht van de massa?
Aan het begin van de coronacrisis werden verschillende maatregelen, zoals een verbod op samenscholing, vastgelegd in noodverordeningen. Al snel stelde het kabinet echter een noodwet op, onder meer omdat velen al die noodverordeningen niet als democratisch beschouwden. Maar wat houdt dat eigenlijk in? Wat is een democratie, wat zijn de randvoorwaarden en hoe werkt een democratie precies? Carl Devos geeft in ‘Democratie: de macht van de massa?’ een beschouwing van deze bestuursvorm. In tijden van vergaande coronamaatregelen des te relevant.
Het boekje maakt deel uit van de serie ‘wetenschap in zakformaat’ van uitgeverij Academia Press. Over de democratie met al haar dilemma’s zijn al veel dikke boeken geschreven; dit boek is echter geen aanvulling op die waslijst. Het is meer een beknopte samenvatting van hoe we al eeuwenlang bezig zijn met democratie, welke vormen van democratie er tegenwoordig bestaan en welke moeilijkheden die met zich meebrengen. Denk bijvoorbeeld aan de afweging tussen de wil van de meerderheid en het belang van een minderheid.
Hierdoor is het een mooi boek om je kennis over wat democratie nu eigenlijk is eens goed op te frissen. Carl Devos is duidelijk een vakspecialist, die zijn best gedaan heeft om dit complexe onderwerp eenvoudig te ontleden. Hij weet goed de pijnpunten van onze democratie bloot te leggen, zoals de nadelen van een partijenstelsel. Tegelijkertijd analyseert hij ook naar welke kant de democratie zich ontwikkelt, met nieuwe vormen van democratische besluitvorming. Af en toe zorgt het ‘teruggaan naar de basis’ er wel voor dat er ook veel open deuren ingetrapt worden, zoals het feit dat algemeen stemrecht niet betekent dat iedereen mag stemmen.
Carl Devos is een Vlaamse hoogleraar politieke wetenschappen aan de Universiteit van Gent. Zijn Belgische roots vind je in het boek regelmatig terug, waar hij zaken uit het parlement daar gebruikt als voorbeelden. Dat maakt ook dat niet alle voorbeelden even relevant zijn voor Nederland, maar je krijgt er wel de nodige leerzame achtergrondinformatie over de politiek van onze zuiderburen bij. Veel dingen komen ook wel overeen; in België wordt bijvoorbeeld ook geëxperimenteerd met een soort burgertop, een G1000, zoals we dat in Nederland ook gezien hebben.