Recensie | De stilte voor de storm
In zijn boek ‘De stilte voor de storm’ analyseert Gal Beckerman de totstandkoming en uitvoering van radicale ideeën die de basis vormden van grote maatschappelijke veranderingen. Daarbij onderbouwt Beckerman aan de hand van tien helder uitgewerkte casestudies dat de moderne revolutionairen een belangrijke les kunnen trekken uit het verleden: succesvolle revoluties beginnen klein, geleidelijk en in stilte. Wat radicale ideeën nodig hebben om te floreren, betoogt hij, is een duurzaam, geduldig debat tussen geëngageerde mensen met een gedeelde, welomschreven ideologie. Voor het bestaan van sociale media duurde het vaak lang voordat de samenleving doordrongen raakte van een radicaal idee. Doormiddel van de verspreiding van brieven, petities, manifesten, lokale kranten en pamfletten groeide de aandacht voor ideeën langzaam, maar werd een sterk fundament gelegd voor grote maatschappelijke veranderingen. Daarentegen worden radicale ideeën tegenwoordig in een razend hoog tempo op diverse digitale platforms gedeeld en verdwijnen ze vaak weer net zo snel als dat ze tevoorschijn kwamen, aldus de schrijver.
Het standpunt van Beckerman is overtuigend, maar niet nieuw. Verschillende historici en sociologen hebben al eens beschreven dat stille bottom-up netwerken essentieel zijn voor het realiseren van grote maatschappelijke veranderingen. Daarnaast oordeelt de schrijver misschien nog te vroeg over de mislukking van revoluties als de Arabische Lente of de Black Lives Matter beweging. Wat het boek desondanks verfrissend maakt is dat er communicatievormen worden belicht waar we vandaag de dag nog weinig aandacht aan besteden. Zo gaat hoofdstuk vier in op het causale verband tussen de lokale Ghanese kranten en de start van de onafhankelijkheidsstrijd. Daarbij kan echter gezegd worden dat niet iedere casus even overtuigend is. In zijn derde hoofdstuk betoogt Beckerman aan de hand van een casus dat manifesten aan het begin van de 20ste eeuw bepalend waren voor de vorming van een revolutionaire ideologieën. Maar later betoogt Beckerman dat de manifesten maar weinig invloed hadden op de wereld tot pas zeven decennia later. Dit doet de lezer afvragen waar de casestudieselectie van de schrijver op is gebaseerd.
Desalniettemin is het boek zeker de moeite waard om te lezen. Het is bewonderingswaardig hoe Beckerman met een scherp oog voor detail zijn lezers meeneemt in de onderbelichte, maar toch belangrijke momenten in de geschiedenis. Het boek bevat veel daarmee veel leerzame lessen en is prettig om te lezen.