Recensie | A Life On Our Planet
Op maandag 29 september vond in verschillende bioscopen wereldwijd de première van David Attenborough’s A Life On Our Planet plaats.
De 94-jarige Sir David Attenborough zegt dat A Life On Our Planet zijn “getuigenis” is. Met zijn remarquabele stem, voor velen dé stem van de natuur, word je meegenomen in zijn al bijna 70 jaar durende carrière als natuurfilmer. Verder laat hij zien hoe de aarde en het klimaat vanaf zijn geboorte tot nu veranderd zijn. Zo bestond de aarde bijna een eeuw geleden voor meer dan twee derde uit ongerepte wildernis. Vandaag de dag is dit minder dan een kwart. Naarmate de menselijke bevolking groeide, nam het aantal verschillende diersoorten in een razend tempo af. Terwijl het juist de dieren zijn die we nodig hebben, aldus Attenborough. Zo krijgen bijvoorbeeld jonge orang-oetangs gedurende tien jaar les van hun moeder over alles wat wel en niet eetbaar is. Hiermee helpen deze apen uiteindelijk mee met het bebossen van het oerwoud.
De statistieken die op het witte doek getoond worden zijn choquerend, en de “voor” en “na” beelden nog erger. Vroeger slingerden orang-oetans door het regenwoud van Borneo. Nu: geen bos, enkel een orang-oetan die op een boomstam zonder takken probeert te klimmen, met daaromheen een afgebrande vlakte. Ook het beeld van een ijsbeer die in een zee zonder ijs zwemt staat vervolgens op je netvlies gegrift.
Attenborough toont in deze documentaire hoe de mensheid de aarde meer en meer als haar bezit is gaan beschouwen. De bossen en zeeën lopen leeg en de tijd tikt voor de mensheid. Geen fijne boodschap van iemand die ons jarenlang verblijdde met al het pracht en praal van de natuur. Er zit emotie en urgentie in zijn vertrouwde rustgevende stem. Op een gegeven moment wrijft hij in zijn ogen, rood en vochtig. Voorovergebogen en peinzend treurt hij “We hebben de wereld verwoest”.
Net wanneer je denkt dat het allemaal te laat is houdt Sir David het laatste halfuur de kijker enkele oplossingen voor. Het is niet te laat als we nu actie ondernemen, stelt hij. In de laatste minuten biedt hij ons hoop door voorbeelden te geven van herbebossingsprogramma’s in Costa Rica, zonne-energie in Marokko en zee-reservaten waar niet gevist mag worden in Palau. Als slechts een derde van de Britse kustlijn tegen visserij beschermd was, zouden onze zeeën binnenkort weer vol vis zitten, om maar een voorbeeld te noemen. Nederland brengt het er in deze documentaire goed van af en wordt zelfs als voorbeeld genoemd als het gaat om onze land- en tuinbouw vanwege de hoge opbrengsten op weinig grond.
De laatste jaren schuift Attenborough overal aan om zijn boodschap te verkondigen, van de klimaattop in Parijs tot het World Economic Forum in Davos.De documentaire begint en eindigt met Attenborough die reflecteert op zijn leven, terwijl hij (nog verbazingwekkend kwiek) door Tsjernobyl wandelt, de plaats waar een van de grootste fouten van de mensheid plaatsvond. Hij ziet parallellen tussen Tsjernobyl en onze aarde, ”Slechte planning en menselijke fouten zorgen in beide gevallen voor een absolute ramp.” Tegenwoordig is de spookstad overwoekerd door bomen en lopen er (zeldzame) dieren rond. Dit is volgens Attenborough ook een teken: de natuur gedijt zonder ons en zal wel weer opkrabbelen. De vraag blijft of voor de mens hetzelfde geldt.
David Attenborough: A Life on Our Planet draait vanaf 28 september in de bioscopen en is vanaf 4 oktober te zien op Netflix.