Medialogica geeft weer hoe de media invloed uitoefenen op de perceptie en het gedrag van het publiek door de manier waarop ze informatie selecteren, presenteren en analyseren. Dat beïnvloedt hoe mensen gebeurtenissen begrijpen en beoordelen. In dit artikel laten we zien hoe je medialogica begrijpt en waarom dat belangrijk is, geven we je een voorbeeld van hoe de media in de praktijk werken en tonen we hoe je medialogica in jouw belangenbehartiging kunt gebruiken.
Hoe begrijp je medialogica?
Begrip van medialogica vereist kijken naar hoe de media informatie selecteren, presenteren en analyseren, en hoe dit het gedrag en de perceptie van het publiek beïnvloedt. Het houdt rekening met factoren zoals nieuwsselectie, framing, bias en de rol van sociale media. Van belang is een kritische benadering van de media, waarbij je je bewust bent van mogelijke vertekeningen en beperkingen in de berichtgeving. Zo zullen sommige media juist sensationele of polariserende verhalen benadrukken om de aandacht te trekken. Het is daarom belangrijk om informatie uit verschillende bronnen te vergelijken om een genuanceerd beeld te krijgen. Het begrijpen van medialogica gaat dus hand in hand met media-analyse en het kunnen begrijpen van media (media-geletterdheid).
Waarom is het belangrijk medialogica te begrijpen?
Er zijn verschillende redenen waarom het van belang is medialogica te begrijpen. We noemen er enkele, zonder uitputtend te zijn:
- Manipulatieherkenning: door medialogica zijn mensen in staat om de media te herkennen die informatie selectief presenteren of manipuleren om specifieke reacties uit te lokken. Dit is vooral in de huidige tijd belangrijk. Fake news en desinformatie worden tegenwoordig rijkelijk verstrekt.
- Politieke betrokkenheid: medialogica kan helpen bij een beter begrip van politieke campagnes en berichtgeving, en hoe deze van invloed zijn op verkiezingen en beleidsvorming.
- Cultuur en samenleving: het begrijpen van medialogica draagt bij aan het begrip van de bredere cultuur en samenleving omdat het inzicht geeft in de onderwerpen en perspectieven die dominant zijn in de media en daardoor het publieke debat voeden.
- Burgerparticipatie: betrokkenheid bij maatschappelijke kwesties en debatten wordt aangemoedigd, doordat mensen beter in staat zijn hun standpunt te vormen (door het raadplegen van meerdere bronnen).
- Kritisch denken: medialogica ontwikkelt het vermogen tot kritisch denken, waardoor mensen minder vatbaar zijn voor manipulatie en meer in staat zijn weloverwogen beslissingen te nemen.
Voorbeeld van medialogica
Stel je voor dat er een controversieel evenement heeft plaatsgevonden, bijvoorbeeld de recente demonstraties van Extinction Rebellion op de A12 voor het afschaffen van subsidies aan de fossiele industrie. De media kunnen dan op verschillende manieren een rol spelen:
- Sensationalisme: Media kunnen ervoor kiezen om spraakmakende beelden of incidenten uit de demonstratie te benadrukken. Bijvoorbeeld het inzetten van waterkanonnen tegen demonstrerende kinderen. Of beelden tonen van gewelddadige confrontaties tussen de politie en demonstranten, terwijl het merendeel vreedzaam protesteerde. Dat kan leiden tot een negatief beeld van de demonstratie, zowel voor de handhavers als de demonstranten.
- Framing: stel dat de demonstratie wordt geframed als een bijeenkomst van ‘oproerkraaiers’ en ‘relschoppers’, terwijl andere media de demonstranten typeren als ‘activisten’ en ‘voorlopers voor verandering’. Het publiek wordt dan beïnvloed afhankelijk van welke media wordt geconsumeerd.
- Selectieve berichtgeving: als een nieuwszender ervoor kiest om bepaalde speeches, handelingen of toespraken tijdens de demonstratie te negeren, kan dit de manier waarop het publiek kijkt naar het evenement beïnvloeden.
Deze voorbeelden tonen aan hoe de media werken en je beeld kleuren, en dat het belangrijk is de media te snappen om een neutraal beeld te krijgen, en meerdere media te raadplegen. Maar hoe gebruik je medialogica effectief om jouw belangenbehartiging te positioneren?
Hoe gebruik je medialogica in belangenbehartiging?
Wat je met belangenbehartiging wilt bereiken is niet alleen invloed uitoefenen op beleidsmakers, maar ook het publiek meekrijgen, zodat jouw belang hun belang wordt. Dat kun je op de volgende manieren doen:
- Framing: wat het voorbeeld hierboven over de demonstraties van Extinction Rebellion laat zien, is dat het loont het frame dat je zelf kiest door de media over te laten nemen om zo het publiek én de beleidsmakers te beïnvloeden. XR wil vooral dat de deelnemers aan de demonstratie worden geportretteerd als ‘voorlopers van verandering’. Dat kan bijvoorbeeld door aandacht te vragen voor het grote aantal jongeren dat dagelijks deelneemt aan de demonstraties, of door een interview met een school die leerlingen vrijaf geeft om ze te laten deelnemen in Den Haag.
- Nieuwsverhalen creëren: bijvoorbeeld door (onderzoeks-)rapporten te publiceren of acties te organiseren kun je media-aandacht generen.
- Gebruik van emotionele verhalen: menselijke verhalen en emotionele getuigenissen kunnen krachtige instrumenten zijn in medialogica. Het roept meestal empathie op voor jouw zaak. Door een ervaringsdeskundige te laten interviewen kun je jouw belang in de spotlight zetten.
- Onderzoek en feitelijke informatie: lever je goed onderbouwde feitelijke informatie, bijvoorbeeld uit onderzoekgegevens, aan journalisten dan helpt dat aandacht te krijgen voor jouw kwestie. Ook verhoogt dit de geloofwaardigheid van je belangenbehartiging.
- Allianties met influencers en deskundigen: journalisten zijn vaak bereid te luisteren naar experts en invloedrijke figuren. Hen betrekken bij jouw kwestie kan daarom aandacht genereren.
- Last but not least: social media en online campagnes. Zeker als je al een breed publiek verzameld hebt dat je volgt, is het erg nuttig om jouw boodschap direct in je (eigen) doelgroep te laten landen. Je hebt traditionele media dan minder hard nodig. Maar heb je die positie nog niet, denk dan goed na hoe je meer volgers kunt mobiliseren op je social media platforms. Heb je daar influencers bij nodig, of zorg je dat de traditionele media jouw sociale media kanaal omarmen?
Bedenk altijd dat jouw belang wordt gediend met transparantie. Zorg dat je de informatie die je verspreidt geloofwaardig en feitelijk is om ondermijning van je belang te vermijden.
Meer leren over medialogica?
Meld je dan aan voor onze workshop medialogica, waarin we dieper ingaan op de rol van de media in het publieke debat