Kennisbank

Idealisme en lobby

De vraag kwam al aan de orde bij de eerste Nacht van de Lobbyist: kan een betaalde lobbyist idealistisch zijn? Aan het woord ‘lobby’ kleven immers zo veel negatieve associaties die juist ver van idealisme af staan. Mijn volmondige antwoord is echter: jazeker!

Idealisme staat voor mij persoonlijk als dé manier om de wereld beter, rechtvaardiger en duurzamer te maken. Maar het is irreëel te denken dat in alle acties die ik als persoon onderneem een volledige weging in argumenten kan plaatsvinden die altijd 100% aan dit idealisme bijdraagt. Verschillende belangen spelen in ieders leven een rol en de volgorde hiervan is niet altijd gebaseerd op urgentie en noodzaak. Het resultaat is meestal een compromis. Helaas… Maar hoe bewuster ik van mijn  afweging ben, hoe meer ik mijn idealisme in perspectief kan plaatsen.

Idealisme en lobby
Dit geldt ook voor idealisme en lobby. Hoe definieer je idealisme in dit kader? Wil dit zeggen dat de good guys met een sterk maatschappelijk belang altijd winnen? Lobbyen is overal. Iedere dag zijn er belangengroepen, publieke organisaties, bedrijven en steeds vaker burgerlobbygroepen die voor hun belang opkomen. Een democratie zonder lobbyisten is een contradictio in terminis: democratie ís namelijk belangenbehartiging. Natuurlijk zijn er ook stemmen die niet gehoord worden. Maar dan ligt het in de belofte van een democratie dat ook deze stemmen zichtbaar en hoorbaar worden. En in deze belofte hebben alle partijen een rol.

Eerlijke lobby voedt succesvol beleid
Succesvol beleid wordt altijd gemaakt in samenwerking met maatschappelijke spelers. Waarom zou je als beleidsmaker of politicus geen beroep doen op kennis, inzichten en ervaringen uit de samenleving? Waarom zou je niet luisteren naar ervaringsdeskundigen of burgers met verfrissende ideeën? De vertegenwoordiging van een breed scala aan belangen is immers niet verstikkend , maar geeft juist zuurstof aan de democratie. Een goede lobbyist is een eerlijke lobbyist, die bruggen bouwt tussen vragen van de achterban, maatschappelijke ontwikkelingen en de prioriteiten van beleidsmakers. Lobbyisten die hun werk goed en transparant doen, zijn bouwstenen van de democratie. En dit lijkt soms te voelen als idealisme, maar is feitelijk een deel van onze taak.

Naast het idealisme van een volwaardige democratie waarin alle stemmen gehoord worden, is idealisme vaak ook de motor achter het lobbyen. Wanneer burgers of organisaties zich inzetten voor een bepaald ideaal, zoals een betere wereld of een rechtvaardigere samenleving, kan lobbyen een effectieve manier zijn om deze idealen te realiseren. Maar ook een manier om de maatschappelijke discussie te beïnvloeden en te sturen.

Kijk in de spiegel!
Idealisme en lobbyen kunnen alleen samen opgaan wanneer ook integriteit en transparantie hoog op de agenda staan. Een eerlijke afweging van belangen, waarbij het compromis de standaard voor de uitkomst is, vraagt hier om. De blik in de spiegel en een goed gesprek met jezelf maken hier dus onderdeel van uit. En de vraag die iedere lobbyist zich moet stellen is in hoeverre je dit doet.  Mijn idealisme put ik vooral uit het feit dat ik vanuit mijn advieswerk maar ook door het geven van trainingen help een stem te geven aan belangen, bruggen te bouwen en de democratie te versterken. Ambitieus? Zeker! Maar idealisme zonder ambitie is onwerkbaar.

Marielle van Oort, directeur Van Oort en Van Oort Public Affairs en Communicatie en directeur Public Affairs Academie