Gastrecensie | Dat bepaal je zelf
Tien jaar strijden voor een nieuwe Donorwet
Sarah Nienke van Voorthuisen, Public Affairs Manager bij NBA
Sinds 1 december heb ik een nieuwe baan, waardoor ik veel kennismakingsgesprekken heb met collega’s en externe stakeholders. Daarbij vertel ik altijd over het mooiste lobby-onderwerp waar ik tot dusver in mijn carrière aan mee heb mogen werken: de donorwet. Toen Menno Loos dit jaar een boek uitbracht over zijn strijd voor die nieuwe donorwet (2008 -2018) was ik daarom reuze benieuwd over hoe de gehele lobby eruit had gezien. Vanuit de Hartstichting, een van mijn vorige werkplekken, was het destijds al bloedstollend spannend en ik wist dat er veel meer was. Maar hoeveel?
Het boek beschrijft een lobbytraject van ruim tien jaar. Ooit begon deze lobby als grassroots-actie, waarbij een groep vrienden besloot handtekeningen te verzamelen voor een burgerinitiatief over de wet op de orgaandonatie. Als ze na ruim een jaar die 48.000 handtekeningen inleveren en de Tweede Kamer het daarna, wijzend op de kleine lettertjes afwijst, begint het pas echt. De lobby wordt beschreven vanuit Menno Loos, maar ook vele politici, bestuurders, medici en ervaringsdeskundigen komen aan het woord, zowel voor- als tegenstanders. Je ziet hoe een grassroots-club begint als ‘groentjes’ (zo beschrijven ze het zelf). Het boek laat de ups en downs zien in het lobbytraject, de tegenkrachten die er zijn bij een lobby, maar bovenal de doorzettingsgeest en vermogen om te leren. Met andere woorden, je ziet een activist, veranderen in een burger-lobbyist, die uiteindelijk een volleerd Public Affairs-man wordt. Je wordt meegenomen achter de schermen in een samenwerking met Pia Dijkstra, patiëntenverenigingen, gezondheidsfondsen, beroepsorganisaties, semi-overheidsorganisaties en prominente partijleden van alle kleuren. Zo hielden ze elkaar scherp en namen het om de beurt op tegen de tegenstanders.
Rogier Klimbie, een doorgewinterd lobbyist, stelt het treffend: ‘de truc aan het geheel is de kern van het lobbyen: je moet leren je netwerk, proces en geluk te organiseren’. Deze lobby-onderdelen: netwerk, proces en geluk, vormen de rode draad in het boek. Door middel van allerlei anekdotes zie je hoe hier aan gewerkt wordt.
Zo is er een hoofdstuk “mag ik mee rijden” waarin de hoofdpersoon bij een congres is en vraagt aan een arts of hij mee terug kan rijden, ze moeten beiden naar Arnhem. Deze rit zorgt, drie maanden later op een zondagochtend, voor één cruciale ontmoeting. Je ziet ook hoe de grassroots-groep in het begin nog niet de procedures kent en hoe ze die, mede doordat er iets flink fout gaat en soms doordat ze geholpen worden door professionals, onder de knie krijgen. Een enkeling beweert nog steeds dat de wet er is gekomen omdat Kamerlid Frank Wassenberg de trein had gemist. Anderen refereren aan de krappe meerderheid in beide Kamers en dat de wet er dus met toeval is gekomen. Ik zou zeggen; lees het boek. Dit was geen toeval.
Orgaandonatie en zeker de donorwet is een onderwerp waar iedereen wel ‘iets’ van vindt en een lobbytraject dat een lange adem nodig heeft gehad. “Dat bepaal je zelf” is interessant voor de Public Affairs professional, omdat je misschien dingen herkent uit je werk. Het is daarnaast ook leuk voor een breder publiek, want het vertelt op een toegankelijke manier hoe een wet tot stand komt en waarom veranderingen in de politiek soms zo lang kunnen duren
“Als burger kun je dus meer bereiken dan je denkt. De democratie zijn we samen.“
Over de auteurs
Menno Loos heeft samen met journalist Ed van Eeden het boek ‘Dat bepaal je zelf’ geschreven. Menno is ondernemer/ZZP’er en huisvader en heeft meer dan tien jaar zich maatschappelijk ingezet via de Stichting 2MH voor mensen die wachten op een donororgaan.
Gastrecensie
Heb jij ook een boek gelezen met een onderwerp dat gerelateerd is aan public affairs of belangenbehartiging, en ben je er enthousiast over? We nodigen je van harte uit om ook een gastrecensie te schrijven! Neem contact met ons op via info@pa-academie.nl of 070 324 27 65.