Recensie | Dé EU bestaat niet
Acht jaar lang was Christophe Schmidt correspondent EU in Brussel voor dagblad Trouw. Over die periode (2013-2021) en de lessen die hij daar leerde schreef hij ‘De EU bestaat niet’, waarin hij het functioneren van de EU onder de loep neemt.
De titel van het boek ontleent Schmidt aan de manier waarop onderwerpen behandeld worden in de EU. Ondanks zijn acht jaar ervaring is het hem niet gelukt om een systeem te vinden in de behandeling door de Commissie, het Parlement en de Raad van de Europese Unie. Bij elke crisis ziet de samenwerking tussen de landen er volgens hem weer anders uit. Hij kan het weten; in de jaren dat hij er zat kwamen er met onder meer de Brexit, de migratiecrisis en de coronacrisis nogal wat heikele momenten langs.
In elk van de dertien hoofdstukken onderzoekt Schmidt een vooroordeel over een bepaalde casus, om te zien in hoeverre dat een kern van waarheid bevat. De auteur kijkt met die blik bijvoorbeeld naar de Griekse eurocrisis en de Brexit en analyseert wat de rol is van de verschillende partijen.
Actueel en interessant is ook het derde hoofdstuk, waarin Schmidt het vooroordeel ‘De Green Deal van de ongekozen eurocraat Frans Timmermans is een ondemocratisch, van bovenaf opgelegd project’ behandeld. Een frame dat ook in de campagne richting de Tweede Kamerverkiezingen nog wel eens zal terugkomen: Timmermans als de klimaatpaus uit Brussel die ons in Nederland even komt vertellen hoe het moet. Het eindoordeel van Schmidt over de stelling is in elk geval dat die niet stand houdt. Klimaatbeleid is per definitie over je eigen machtsperiode heen regeren en daarmee in zekere zin ondemocratisch, maar alle democratische processen zijn doorlopen. Afhankelijk van wie je het vraagt is er zelfs teveel democratie ingepast, waardoor het totale pakket trager is ingevoerd en minder ambitieus is geworden dan beoogd.
Voor wie meer inzicht wil in hoe onderwerpen door de Europese beleidsmolen gaan en welke partijen hierop invloed proberen uit te oefenen is het boek van Schmidt zeker een aanrader. Het brengt de nodige nuance over hoe het beleidsproces er uit ziet. Voor de liefhebber van de cartoons van Anton Dingeman is elk hoofdstuk voorzien met één van zijn bijpassende strips.